Vlaamse fantasy, een fantasie?
Door Pen Stewart (Het Schrijverscollectief)
Vlaamse fantasy, een fantasie?Fantasy en Vlaanderen, dat zijn twee dingen die in het verleden niet altijd even goed samengingen. Ook vandaag valt er nog een heuse strijd om erkenning te voeren. Over de oorzaken ga ik het hier niet hebben, want die zijn heel divers. Als je als Vlaams fantasy-auteur lezers met de zoveelste vertaalde succestrilogie uit de VS aan de slag ziet, zakt de moed je eerlijk gezegd soms in de schoenen. En ook wanneer je, voor de zoveelste keer, te horen krijgt van een lezer ‘ik lees enkel Engelse boeken’. Ergens leeft het halsstarrige misverstand dat wat ‘van overzee’ komt, beter zou zijn. Maar is dat echt zo? Een kind eet meestal wat hij leert eten. En het is een feit dat grote uitgeverijen ons lezersbord de afgelopen decennia voornamelijk hebben vol gesmeten met vertaalde werken. Dat is handig voor hen want zo’n boek heeft al een behoorlijke test op de markt achter de rug. Het resultaat is een beetje als een ijsberg. We krijgen een aanbod vertaalde werken op ons bord, die eigenlijk slechts een topje van de ijsberg zijn van wat in het buitenland, en vooral de VS, aan fantasy op de markt komt. Vaak is het belangrijkste criterium voor vertaling de verkoopcijfers van die boeken. En die zeggen niet altijd iets over de kwaliteit van een werk.Vroeger vond je nauwelijks Vlaamse fantasy-auteurs bij grote uitgevers. Omdat er weinig vraag was naar ons werk, bestonden er bij de grote uitgeverijen geen fantasy-fondsen voor eigen auteurs. Gelukkig zien we de laatste jaren een grote verschuiving!Enkele grote Vlaamse uitgevers zijn een kwalitatief fantasy-fonds aan het samenstellen, wat tot voor enkele jaren ondenkbaar was. Er beweegt ook veel bij de Vlaamse fantasy-auteurs. Toegegeven, wij zijn nog steeds met weinigen. Maar stilaan heb ik Vlaanderen de laatste jaren op de fantasy-trein zien springen die in het buitenland al volop op snelheid is.Het inrichten van fantasy-fairs en conventies is overgewaaid vanuit Nederland naar Vlaanderen, bijvoorbeeld. Deze events trekken elk jaar meer bezoekers. En vele initiatieven komen van de auteurs zelf, zoals het e-magazine dat jij nu aan het lezen bent.Onze jongeren lezen veel meer fantasy dan men dacht, maar kennen nog steeds weinig van onze eigen auteurs. Hetzelfde gaat op voor de bibliotheken, en hun aanbod. Maar ook hier veranderen dingen op een positieve manier. Vorig jaar kreeg ik de specifieke vraag bibliothecarissen wegwijs te maken in het Nederlandstalige fantasy aanbod. Men kende onze eigen auteurs niet. Ik ben graag op hun vraag ingegaan, en had al snel een vijftigtal auteurs gevonden!Ook het Vlaams Letterenfonds wil vandaag het genre steunen, iets wat een heel
grote, positieve stimulans is voor ons. Vorig jaar kreeg ik als eerste auteur een stimuleringsbeurs om een fantasyboek te schrijven, iets wat zelfs veel grote uitgeverijen voor onmogelijk hielden. Ik hoop dat veel auteurs mijn voorbeeld volgen, en ook literaire erkenning voor hun werk kunnen krijgen.Met andere woorden: het gaat goed met het Vlaamse fantasygenre. Vandaag zijn we zover gekomen dat enkelingen erin slagen hun werk vertaald te krijgen en in de VS gepubliceerd geraken. Opvallend daarbij is dat het vaak niet om epische fantasy gaat. Als ik mensen vraag “noem mij eens een fantasyboek” dan komen we heel vaak uit bij “Lord of The Rings”, en “Game of Thrones.”Beide zijn voorbeelden van het subgenre dat het bekendste is geworden: de epische fantasy, vaak in een middeleeuwse tijdsgeest. Fantasy is echter véél meer dan dat, en daar ligt de kracht van Europese auteurs. Maar ook van Afrikaanse, Chinese, Japanse, etc. fantasy auteurs.Vandaag laten we je kennismaken met werk uit diverse fantasy-stromingen, en tegelijk leer je onze auteurs kennen. Dompel je onder in onze werelden, unieke verhalen, ándere verhalen. En op onze beurt hopen wij jou te mogen verwelkomen in onze tent van het Schrijverscollectief, zodat wij ook jou leren kennen.Tot dan!Pen Stewart